Zonder tegenwind stijgt geen vlieger op
In gesprek met Ali Hussein “Zonder tegenwind stijgt geen vlieger op”, over Bagdad, damesschoenen, smokkelaars, tafeltennis, Ellie en zijn geliefde studenten.
Ali (51) werkt op dit moment als Senior Actuaris bij Univé in Zwolle. Hij stapt per 1 juni over naar Achmea waar hij Pricinglead Variaverzekeringen wordt. Voorts is hij Docent Toegepaste Wiskunde aan de NHL Hogeschool in Leeuwarden. Voor zijn periode bij Univé vervulde Ali diverse andere actuariële rollen: Senior Advisor bij EY, Actuaris/Financial Risk Manager bij Delta Lloyd, Reporting & Pricing actuaris en Actuarieel medewerker Reporting bij Achmea.
Interview: Anno Bousema, partner Financial Assets Actuarial Executive Search.
Dit is het 10e interview in een reeks persoonlijke gesprekken met actuarieel professionals, die gepubliceerd worden op actuaris.info en LinkedIn.
Villa Suikerberg
Voor het interview heb ik met Ali in Villa Suikerberg in Zwolle afgesproken. Dit gerenommeerde eethuis is pal naast het prachtige Museum de Fundatie gelegen (een bezoek meer dan waard!). We zitten in een rustige zijkamer van de Villa aan het raam en aanschouwen het winterse tafereel buiten: een besneeuwde historische binnenstad; een onverwacht cadeau van moeder Natuur aan het eind van de maand maart, na een lange warme en zonnige periode.
Het wordt een interessante en ook bijzondere ontmoeting in een zeer gemoedelijke sfeer. Ons gesprek volgt het speciale levensverhaal van Ali, die als jongvolwassene uit Irak vluchtte. Ali blijkt een geboren verteller, en dat kan ook haast niet anders. Met alles wat hij meegemaakt heeft tijdens zijn reis als vluchteling, van Irak, via Iran en Turkije, naar uiteindelijk Friesland. We komen uiteraard te spreken over de vreselijke en mensonterende situatie in Oekraïne. Hij herkent zich in de vluchtende inwoners die hun land verlaten, is zeer begaan met hen en met het land dat lijdt onder de agressor. “Ik kan wel huilen als ik de ontheemde en wanhopige mensen en de verwoeste huizen en steden zie.” Hij herkent de ontberingen, die ook hij doorstaan heeft. Desondanks staat Ali positief in het leven. Hij gaat uit van een glas dat half vol is, van de kansen die het leven biedt. Want je eigen toekomst maak jezelf. Hij is erg gelukkig met alles wat het leven hem heeft gebracht en met de mogelijkheden die hij gekregen heeft. “Ja, ja, ik sta boven op een suikerberg, haha.” We beginnen zijn levensreis in Bagdad, waar zijn wieg stond ten tijde van het regime van Saddam Hussein.
Familiehuis in Bagdad
Ali heeft tot zijn 19e jaar in Bagdad, de hoofdstad van Irak gewoond. Hij groeide op in een groot familiehuis met verschillende gezinnen en dus steeds veel mensen om zich heen. Er was altijd leven in de brouwerij en zo leerde Ali omgaan met al die verschillende mensen: ooms en tantes, neven en nichten, vrienden en bezoekers. En dat is nog steeds zo, hij beweegt zich makkelijk en soepel tussen mensen, houdt van beweging en interactie. Zijn vader was eigenaar van een bedrijf dat water- en olieopslagtanks fabriceerde. Hij had 30 mensen in dienst en zijn zaak floreerde. Pappa had een nogal dominant karakter en voedde Ali streng op en gaf hem mee iets van zijn leven te maken. Hij stimuleerde hem te gaan studeren om verder te komen. Deze houding van aanpakken en doorzetten vormde hem en heeft een sterke basis voor zijn levensreis gelegd. Zijn moeder richtte zich vooral op de zorg voor het gezin met Ali, zijn broer en vier zussen. Zijn moeder is een vrolijke, blije en positieve vrouw, ze vertelde haar kinderen altijd prachtige verhalen, dat kon ze erg goed. Ze heeft hem en zijn zussen en broer heel veel liefde en warmte gegeven, daar kijkt Ali met een heel fijn gevoel en veel waardering op terug. In die tijd moest je in Irak erg op je woorden passen, want er heerste een strenge overheidscontrole. Gevoelige onderwerpen die thuis besproken werden, kon je buitenshuis niet hardop uiten. Vanwege de steeds repressievere situatie en het gebrek aan perspectief in Irak besloot Ali, die intussen de middelbare school had afgerond, te vluchten en zijn heil elders te zoeken. Uiteindelijk zouden ook zijn broer en zussen uit Irak vertrekken. Zijn broer woont met zijn gezin en zijn moeder in Sydney, zijn zussen in Denemarken, Zweden en Iran; een gezin verspreid over de aardbol.
Schoenmaker in Teheran
Mede omdat zijn moeder Iraanse roots heeft en hij via een smokkelaar mee kon naar haar moederland, vertrekt Ali uit Irak op weg naar een nieuwe toekomst. Hij komt ongezien over de Iraanse grens en landt in Teheran. In de werkplaatsen van zijn ooms in Bagdad, die schoenmaker waren, keek hij hun vakmanschap al een beetje af. En eenmaal in de hoofdstad van Iran zocht en vond hij al snel een baantje als leerling schoenmaker. Na een tijd als ‘krullenjongen’, bekwaamde hij zich vooral in de vervaardiging van damesschoenen. Hij moest zich snel aanpassen aan zijn nieuwe leefwereld, leerde de taal en woonde in een eenvoudige kamer met weinig comfort, samen met andere kamergenoten. Van zijn karige loon als schoenmaker met een 60-urige werkweek kon hij maar net overleven. Acht jaar verbleef Ali in Iran, hij werd een volleerd schoenmaker, mengde zich actief in de Iraakse gemeenschap van andere vluchtelingen. Helaas had hij in die tijd weinig contact met zijn familie. Telefoneren was lastig, hij was aangewezen op het schrijven en ontvangen van brieven. Omdat de situatie in Iran onder de ayatollahs steeds meer ging lijken op die in Irak, en Ali zich steeds minder vrij en comfortabel voelde, besloot hij dat het tijd was voor een nieuw sleutelmoment in zijn leven. Hij onderzocht de mogelijkheden om naar Turkije te vluchten, vindt die en vertrekt opnieuw uit een vertrouwde omgeving.
Auto’s wassen in Istanbul
In Turkije komt Ali na een lange reis met hindernissen uiteindelijk aan in de metropool Istanbul als illegaal vluchteling. Een vriendelijke eigenaar van een autowasserij geeft hem een baantje als autowasser in ruil voor onderdak. Maar al na drie maanden wist Ali dat dit niet zijn eindpunt was, hij wilde verder. Het werd tijd voor een volgende stap naar een eindbestemming. Hij had gehoord dat zich in Istanbul op het plein van Topkapi smokkelaars verzamelen om hun klanten op te pikken die graag naar Europa willen. De smokkelaars hanteren verschillende prijscategorieën: van (duur) het organiseren van een vliegreis tot aan (goedkoop) een voettocht naar Europa. Met een geleend bedrag van 4.000 dollar is hij met een vrachtwagen op reis gegaan. In de vrachtwagen heeft hij vier dagen in een klein compartiment vertoefd. De chauffeur bracht hem tijdens tussenstops water en voedsel, wilde geen enkel contact en volledig anoniem blijven. Dat hij na de lange en benauwde reis in Nederland terechtkwam was puur toeval. Toen hij in de vrachtwagen stapte wist hij namelijk echt niet naar welke eindbestemming de reis zou leiden. Hij ziet zijn komst naar Nederland als voorbestemd: “Het was mijn lot om in Nederland uit te komen.” In de buurt van Amsterdam, waar hij bevrijd werd uit zijn benauwde schuilplaats, heeft hij zich meteen bij de politie gemeld en werd al snel door de politie naar AC Rijsbergen doorverwezen. Via een opvangcentrum in Den Haag, komt hij uiteindelijk in het AZC in Drachten terecht. We schrijven het jaar 1998.
Tafeltennissen met Ellie
In Drachten heeft Ali vanaf 1998 nog 6,5 jaar moeten wachten op zijn verblijfsvergunning. De wijze woorden en raad van zijn vader indachtig, is hij in die tijd in Leeuwarden aan de Noordelijke Hogeschool Toegepaste Wiskunde gaan studeren. Later zou hij terugkeren naar de NHL, nu als bevlogen docent. Tijdens zijn verblijf in Drachten gaat hij op tafeltennis en daar ontmoet hij in 1999 zijn latere vrouw Ellie. Zij studeerde Amerikanistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, en vertaalde later Amerikaanse films en televisieseries. Tussen de eerste ontmoeting en “dat het aan was”, zat 2 jaar. “Ja, dat duurde even, ik wist het meteen toen ik haar zag en heb al mijn charmes ingezet.” In 2005 trouwen ze en intussen hebben hij en Ellie (43) twee kinderen van 11 (Victor) en 4 (Bonna). Eind 2004 krijgt Ali via de NHL een stageplek bij Achmea. Hij begint met de opleiding Actuarieel Rekenaar bij het Actuarieel Instituut, volgt een deel van de opleiding Actuarieel Analist en -opgeven is geen optie, dat weten we intussen- gaat door met het Schakelprogramma en de afsluitende opleiding Actuaris AG (EMAS). Hij rondt de opleiding in 2017 af, “Dat was een zeer interessante en toepassingsgerichte beroepsopleiding, die de basis van mijn actuariële vakmanschap vormt.” Hij ontdekte de schoonheid van het actuariële vak, dat volgens hem ligt in het vertalen van wiskundig complexe materie, van de inhoud naar de toepassing en het uitleggen daarvan. Die brug- en adviesfunctie spreken hem zeer aan. “Actuarissen zijn denkers en rekenaars en kunnen binnen hun domeinen maatschappelijk veel waarde toevoegen.”
Soft skills en balans
Jonge en startende actuarissen geeft hij mee zich vooral te richten op de ontwikkeling van hun soft skills. Hij weet uit ervaring hoe ontzettend belangrijk die in je werkzame, maar ook voor je privé leven zijn. De inhoudelijke en technische kennis kun je leren, het talent daarvoor heb je meegekregen. Dat komt wel goed, maar oefen vooral ook je sociale vaardigheden, stop daar veel tijd en energie in. Ali is een enorme netwerker, kent binnen de organisatie waar hij werkt iedereen, van de CEO tot en met de portier en de schoonmaker. Hij ontwikkelde zijn eigen soft skills tijdens zijn lange reis van Bagdad naar Drachten, met vallen en opstaan. Want dat hoort er ook bij. “Geen enkele vlieger stijgt op zonder tegenwind.” Laat je niet ontmoedigen en pak de kansen die je onderweg tegenkomt. Blijf zelf aan het stuur, vind je eigen weg en ga ervoor, blijf in beweging. Ook van groot belang is het om de balans tussen werk en privé goed in de gaten te houden. Je hebt de tijd van rust buiten het werk echt nodig, neem even afstand van de cijfers. “Elke wiskundige heeft wel een beetje last van autisme en dan moet je soms even tijd nemen om ruimte in je hoofd te krijgen.” Blijf je altijd ontwikkelen, stop nooit met het ontdekken en leren van nieuwe dingen. Daar krijg je, net als hij, veel energie van. Een goede manier is om van elkaar, van je collega’s te leren. Zoek dan ook een stimulerende werkplek waar je je optimaal kunt ontwikkelen, te midden van enthousiaste en ervaren vakgenoten. Maak daarvan een belangrijk beslispunt bij de keuze voor een nieuwe baan.
Dankbaar
Ali is erg dankbaar voor de kansen die hij gekregen heeft in zijn leven en op zijn reis. Veel mensen hebben hem onderweg naar Nederland geholpen en ondersteund, hij is ze daarvoor zeer erkentelijk. Tijdens zijn opleiding en vorming als actuarieel professional heeft hij veel steun gehad. Hij noemt Bas de Heer die spontaan een stageplek voor hem regelde bij Avéro en Dirk Attema, zijn stimulerende en positieve stagebegeleider aldaar. En ook Janneke Beumer, zijn people manager bij ABN Amro verzekeringen. Hij heeft veel van haar geleerd. Bij Univé is het Toine Vlierhuis die hij hoog heeft zitten, en die voor hem op actuarieel gebied een voorbeeld is en van grote invloed is geweest op zijn ontwikkeling als actuaris.
Hij wil nu graag anderen helpen en daarom is hij begonnen als docent bij de NHL Stenden om zijn studenten verder te brengen. Hij geeft daar de vakken Regressieanalyse, Schadeactuariaat, Simulatietechnieken en Prognosetechnieken. Hij is gefascineerd door het lesgeven en doet dat buiten het lesgeven om ook privé, ook dan staat hij zijn studenten bij. Hij heeft een goede en sterke band met ze. De interactie tussen hem en zijn studenten geeft hem veel voldoening en plezier. En lesgeven kan hij: “Ali maakte er altijd een feestje van”, krijgt hij terug uit de docent evaluaties.
Terug naar Istanbul
Ali stapt nu over van Univé naar Achmea, ooit zijn eerste werkgever. Hij heeft tussendoor 6 weken vrij en wil dan een bezoek brengen aan zijn geliefde familie in het buitenland. Ook wil hij wil nog graag een keer terugkeren naar Istanbul om de menselijke garagehouder op te zoeken die goed voor hem was. De vorige keer dat hij er was kon hij de wijk in de enorm grote stad ondanks lang zoeken niet meer vinden. Een Iraakse collega autowasser, die nu in Zweden woont, wil hij vragen naar de juiste wijk en straat, wellicht weet hij de juiste plek nog wel.
Nadat ik na de lunch in Villa Suikerberg hartelijk afscheid neem van Ali, zie ik hem even later het pak sneeuw van zijn auto afvegen, dat doet hij zeer vakkundig. Van schoenmaker en autowasser tot actuaris, van Bagdad naar Drachten. Een markant en bijzonder mens, van vele markten thuis. Die tegenwind trotseerde, niet opgaf en altijd bleef geloven in zijn toekomst.
